ÇEVİRİBİLİMDE EDEBİ ÇEVİRİ, HERMENEUTİK VE KÜLTÜR KAVRAMLARININ YAPILANMASI
Sayfa 33 - 47
Öz
Çeviri, farklı dillere ve kültürlere sahip olan toplumları yüzyıllardan beri birbirleri ile karşılaştıran ve birbirlerine yakınlaştıran bir eylem olmuştur. Bu yakınlaşmaların beraberinde getirdiği faklı düşünceler, çeviriyi salt bir bilim olarak incelemenin de yolunu açmıştır. Çevirinin tarihsel süreci ve çeviri kuramı ile ilgili konuşmak gerekirse, çeviri biliminin kendi ayakları üzerinde duran bir bilim dalı olmasının günümüze çok yakın bir tarihte gerçekleştiğini görülmektedir. Bu çalışmada, çeviribilim alanında, dil, kültür, anlama ve yorumlama gibi birçok araştırma geleneğine sahip olan bilim dallarının, çeviribilimi ile bütünleşme ve birleşme noktaları incelenmiş olup, edebî çeviri-kültür-hermeneutik kavramları, çevirmenin eylemsel boyutunda nasıl konumlandığı göstermeye çalışacaktır. Bir amaç doğrultusunda hareket eden çevirmenin, konumlandığı çevre ve kaynak metne olan hâkimiyeti göz önünde bulundurulduğunda, çeviri metnini oluşturma sürecinde yüzleşmesi gereken kültürel öğe transfer sorunları ve çözümleri, çeviribilimciler tarafından farklı yaklaşımlarla ele alınmıştır. Çalışmanın amaçlarından biri, edebî çevirilerde, anlama ve yorumlama girişimi ile başlayan çeviri süreci, düşünce geleneğinden asla kopamayan kültürel etkileşimler ile birleştiğinde, çevirmenin aktarım sürecindeki yerinin, kuramsal bakış açılarıyla ele almaktır.
Anahtar kelimeler: Çeviribilim, Edebî çeviri, Kültür, Hermeneutik, Yorumbilim
STRUCTURING THE CONCEPTS OF LITERARY TRANSLATION, HERMENEUTICS AND CULTURE IN TRANSLATION SCIENCE
Abstract
For centuries, translation has been an act of comparison and rapprochement between societies of different languages and cultures. The various ideas created by these convergences have paved the way for studying translation as a pure science. When we talk about the historical process of translation and translation theory, it becomes clear that translation science is a science that has recently become self-reliant. This study examines the points of integration and convergence of disciplines that have many research traditions such as language, culture, understanding and interpretation in the field of translation science, and literary concepts of translation, culture and hermeneutics to show how the translator positions in the operational dimension is. Given the dominance of the translator who acts for a particular purpose, the environment and the source text in which he finds himself, the cultural problems that should arise in the preparation of the translation text, were treated by translators with different approaches. One aim of the study is to examine the translation process that begins with the attempt to understand and interpret literary translations with theoretical perspectives. Key words: Science of Translation, Literary translation, Culture, Hermeneutics, Interpredation.
KAYNAKLAR
APEL, Friedmar; KOPETZKİ, Annette (2003). Literarische Übersetzung, Stuttgart: J.B.Metztersche Verlags- buchhandlung.
BECKER, Sabine ; HUMMEL, Christine; SANDER, Gabriele (2006). Grundkurs Literaturwissenschaft, Stuttgart: Reclam Verlag.
CERCEL, Larisa (2011). Das Verhältnis von Eigenem und Fremdem in Schleiermachers hermeneutischer Übersetzungstheorie Bernd Kortländer / Sikander Singh (Hrsg.) Das Fremde im Eigensten. Die Funktion von Übersetzungen im Prozess der deutschen Nationenbildung, Tübingen: Narr Verlag.
KLOEPFER, Rolf (1967). Die Theorie der litererischen Übersetzung, München: Wilhelin Fink Verlag.
KOLLER, Werner (2011). Einführung in die Übersetzungswissenschaft, Tübingen: Narr Francke Verlag.
KÖPPE, Tilmann; WİNKO, Simone (2013). Neuere Literaturtheorien, Eine Einführung, Stuttgart: J.B. Metzler Verlag.
LEVY, Jiri (1969). Die literarische Übersetzung. Theorie einer Kunstgattung. Deutsche Übersetzung, Frankfurt/M, Bonn
https://periodicos.ufsc.br/index.php/scientia/article/viewFile/1980-4237.2012n11p24/22395
NORD, Christiane (1988). Textanalyse und Übersetzen. Theoretische Grundlagen, Methode und didaktische Anwendung einer übersetzungsrelevanten Textanalyse. Heidelberg: Julius Groos Verlag.
REIß, Katharina; VERMEER, Hans J. (1984). Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie, Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
SCHLEİERMACHER, Friedrich Daniel (2002). Über die verschiedenen Methoden des Übersetzens. In: Kritische Gesamtausgabe, Berlin, de Gruyter, (Bd. 11), S.73
SİEVER, Holger (2015). Übersetzungswissenschaft. Eine Einführung, Tübingen: Narr Francke Verlag.
STOLZE, Radegundis (1992). Hermeneutisches Übersetzen, Tübingen: Narr Francke Verlag, 54
STOLZE, Radegundis (2005). Übersetzungstheorien (6. baskı), Tübingen: Narr Francke Verlag