2024
II. ASYA ULUSLARARASI GÖSTERGEBİLİM KONGRESİ
"Asya'nın Göstergeleri: Hüzün ve Umut"
27-29 Haziran 2024
Balıkesir Üniversitesi, Mehmet Akif Ersoy Kongre ve Kültür Merkezi / Balıkesir / TÜRKİYE
Bildiri Başvuru ve Önemli Tarihler
2023
HENRY BERGSON'UN FELSEFİ ANLAYIŞI VE TÜRK DÜŞÜNCESİNDEKİ YERİ
Avlu Kongre ve Kültür Merkezi / Altıeylül / Balıkesir / TÜRKİYE
Moderatör
Şükrü KARA-Balıkesir Vali Yardımcısı
Konuşmacılar
Prof. Dr. Ali Osman GÜNDOĞAN (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla / TÜRKİYE)
Prof. Dr. Kristian BANKOV (New Bulgarian University, Sofya / BULGARİSTAN)
Prof. Dr. Mustafa ÖZSARI (Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir / TÜRKİYE)
GÖSTERGEBİLİMLE İLGİLİ YENİ EĞİLİMLER ÇALIŞTAYI
Avlu Kongre ve Kültür Merkezi / Altıeylül / Balıkesir / TÜRKİYE
CUMHURİYETİN 100. YILINDA İZMİR KENT KÜLTÜRÜ VE EDEBİYATI ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU
17 Mayıs 2023, Kent Koleji & ANASEM İşbirliğiyle
Kent Koleji Gaziemir Yerleşkesi/ Gaziemir / İzmir / TÜRKİYE
BALIKESİR ULUSLARARASI GÖSTERGEBİLİM BULUŞMALARI
Adrina Termal Oteli, Güre / Edremit / Balıkesir / TÜRKİYE
KURULLAR
Onur Kurulu
Hasan ŞILDAK-Balıkesir Valisi
Yücel YILMAZ- Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı
Prof. Dr. Yücel OĞURLU-Balıkesir Üniversitesi Rektörü
Şükrü KARA -ANASEM Onursal Başkanı
Düzenleme Kurulu
Prof. Dr. Murat DOĞDUBAY-Balıkesir Üniversitesi Rektör Yardımcısı
Prof. Dr. Mustafa ÖZSARI-ANASEM Başkanı/Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Mustafa SARICA-Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Öğretim Üyesi / TGÇ Başkan Yardımcısı
Prof. Dr. Birsel Oruç ASLAN-Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi
Doç. Dr. Murat KALELİOĞLU-Mardin Artuklu Üniversitesi Öğretim Üyesi / TAMGA Editörü / TGÇ Başkan Yardımcısı
Doç. Dr. Sabriye ÇELİK-Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi
Mürsel SABANCI-Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Genel sekreter Yardımcısı
Elif BİNİCİ-NE10 Şehir Araştırmaları ve Teknoloji Geliştirme Merkezi Müdürü
Dr. Rahmi Melih ÇÖRTÜK- NE10 Şehir Araştırmaları ve Teknoloji Geliştirme Merkezi Kent Araştırmaları ve Proje Geliştirme Bölüm Koordinatörü
Doktorant Betül ÇANAKPINAR-İstinye Üniversitesi / TGÇ Yönetim Kurulu Üyesi
Sedanur KAYA-Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü / TGÇ Genç Birim Sorumlusu
Bilim Kurulu
Prof. Dr. Anne Beyaert GESLİN-University de Bordeaux Montaigne / FRANSA
Prof. Dr. Birsel Oruç ASLAN-Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi / TÜRKİYE
Prof. Dr. Bruno CANGUE- Directeur d'études à l'École Pratique des Hautes Etudes (EPHE-Paris) / FRANSA
Prof. Dr. Denis BERTRAND- Université Paris 8-Vincennes-Saint-Denis/FRANSA
Prof. Dr. Halime YÜCEL/Galatasaray Üniversitesi / TÜRKİYE
Prof. Dr. Jacques FONTANİLLE-Université de Limoges / FRANSA
Prof. Dr. Jose Maria Paz GAGO-Coruna University / İSPANYA
Prof. Dr. Massimo LEONE-Turin University / İTALYA
Prof. Dr. Mustafa ÖZSARI-Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi / TÜRKİYE
Prof. Dr. Mustafa SARICA-Aydın Adnan Menderese Üniversitesi / TÜRKİYE
Prof. Dr. Neyla Graciela PARDO-Colombia National University / KOLOMBİYA
Doç. Dr. Murat KALELİOĞLU-Mardin Artuklu Üniversitesi / TÜRKİYE
Doç. Dr. Sabriye ÇELİK-Balıkesir Üniversitesi Öğretim Üyesi / TÜRKİYE
Dr. Rahmi Melih ÇÖRTÜK- NE10 Şehir Araştırmaları ve Teknoloji Geliştirme Merkezi Kent Araştırmaları ve Proje Geliştirme Bölüm Koordinatörü / TÜRKİYE
Tanım
Göstergebilim (semiyotik), göstergelerin yorumlanması, üretilmesi ve her türlü gösterge sistemlerinin sistematik bir şekilde incelenmesini esas alan bir bilim dalıdır. Göstergebilimin temelleri 20. yüzyılın yılın başlarında atılmıştır. İlk olarak, dilbilimcilerin ve mantıkçıların başlattığı bu bilim, kısa sürede gelişmiş; sosyal beşerî bilimlerin neredeyse tamamı için bir üst disiplin (meta-discipline) hâline gelmiştir. Göstergebilim, edebi metinler başta olmak üzere, dinî, ilmî, siyasî, ahlâkî, hukukî, iktisadî metinler için analiz metotları geliştirmektedir. Bunlara bağlı olarak; kod incelemeleri, kodlar arası ilişkiler, antropoloji, iletişim, reklamcılık, mimarî, tasarım, turizm, gastronomi, radyo televizyon, film incelemeleri, arkeoloji, zooloji, etnoloji vb. birbirinden farklı disiplinler kendi malzemelerini incelerken göstergebilimin metotlarından faydalanmaktadır. Bu durum göstergebilimin inceleme metodu üretme bakımından günümüzde oldukça yaygın bir metodoloji olduğunu da açıkça göstermektedir
Kapsam
Göstergebilime olan ilgi, 20. yüzyılın başarından itibaren her geçen gün artmıştır ve günümüzde artmaya devam etmektedir. Bu artış ve merak durumu, ülkemiz için de geçerlidir. Göstergebilim, ilk ortaya çıktığında sadece edebiyata uygulanan bir yöntem iken, kuruluşundan yüz yıl sonra başlı başına bir bilim dalına dönüşmüştür. Öte yandan göstergebilim ile ilgili yapılan çalışmalara genel hatlarıyla göz atıldığı zaman, bu bilimin tutarlı bir kuramsal alt yapısının oluştuğu ortaya çıkmaktadır.
Yukarıda belirtildiği gibi, göstergebilim günümüzde değişik alanlara uygulanmaktadır. Bu durum, son derece doğaldır. Çünkü göstergebilim, esasında bir iletişim kuramı; bir metin çözümleme yöntemi; iletişimi çözümleme ve anlamlandırma bilimidir. İnsanlar da bir arada yaşadığına ve aralarında daima iletişim söz konusu olduğuna göre, insanlığın iletişimden vaz geçemeyeceği ortadadır. Bu durumda göstergebilime her dönemde ihtiyaç vardır. Göstergebilimde temel amaç, farklı iletişim modellerinden hareketle, “anlamlı yapılar nasıl oluşturulabilir?”, “anlamlı yapılar nasıl incelenir?” “bu yapılar alıcıya nasıl aktarılabilir?” ve “alıcı bir mesajı nasıl anlamlandırabilir?” sorularına tutarlı yanıtlar aramaktır.
Günümüzde iletişimin sadece dilsel yolla sağlanmadığı kesin olarak kabul edilmiştir. Bir reklam, bir edebi metin, bir müzik melodisi, bir giysi, kullanılan bir araç, bir sinema filmi hatta çiçekler de iletişim aracına dönüşebilmektedir. Söylembilimde de çok önemli bir iletişim olgusu vardır. İnsanın karşısındakine sevgisini göstermenin sayısız biçimi olabilir.
Bunlara ilaveten, bilimdeki gelişmelere bağlı olarak, insanla makine, makine ile makine iletişiminden de söz edilebilmektedir. Belki de yakında insan-makine karışımı bir canlı ile makine arasında iletişimdeki anlamı nasıl çözümlemek sorusu çok önemli olacaktır. Bu iletişimlerde de anlam aktarımı vardır. Yani göstergebilim bu iletişimler biçimleri için de gerekli bir kuram ve yöntemdir.
Bilimin merakı yalnızca insanla sınırlı değildir. Tüm canlıların aralarında bir iletişim var mıdır? Daha önceki bazı sezgisel bilgiler, bilimsel yollarla yeniden araştırılmaktadır. Hayvanlar arası iletişimde yararlı olan tespitleri, ileride insanoğlu kendisi için de kullanmak isteyecektir. Yine insanlar kendi yaşamlarını daha rahat ve konforlu olarak sürdürebilmek için diğer canlılarla iletişime geçmek istemektedir. İnsan-insan, insan-hayvan, insan-doğa hatta doğa-hayvan arasında da bir iletişimden söz edilebilir. Tüm bu iletişim biçimlerinde, bir incelme, anlamlandırma ve anlama metodu olarak göstergebilimden yararlanmak mümkündür.
Dünya'da ve Türkiye'de Göstergebilim
Göstergebilimdeki gelişmelere paralel olarak 20. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren, başta Fransa olmak üzere, dünyanın gelişmiş ülkelerinin köklü üniversitelerinde göstergebilim bölümleri açılmış, göstergebilim fakülteleri kurulmuş, göstergebilim ile ilgili araştırmalar yapmak üzere enstitüler, araştırma merkezleri, laboratuvarlar vb. üniversiteler bünyesinde alt kurumlar oluşturulmuştur. Resmi kurum ve kuruluşların yanı sıra 1960’lı yıllardan itibaren Avrupa, ABD ve Güneydoğu Asya ülkelerinde göstergebilim ile ilgili araştırmalar yapmak, dergiler yayımlamak, konferans, sempozyum, panel vb. etkinlikler düzenlemek üzere gayri dernekler ve araştırma merkezleri kurulmuştur. Bütün bu merkezlerin üst organı olarak 1962 yılında Prof. Dr. Algirdas Julien Greimas, Prof. Dr. Roland Barthes, Prof. Dr. Jacques Derrida, Prof. Dr. Claude Levi Strauss gibi dünyaca ünlü alimlerin katkılarıyla Uluslararası Göstergebilim Araştırmaları Derneği (International Association for Semiotics Studies- IASS) teşkil edilmiştir. Bu dernek tarafından SEMIOTİCA adlı bir dergi yayımlanmaktadır. Söz konusu dergi sosyal bilimler alanında dünyanın en prestijli süreli yayınlarından biridir. Yine IASS, 1960’tan beri, önceleri dört yılda bir, günümüzde iki yılda bir Uluslararası Göstergebilim Kongresi düzenlemektedir.2022 yılı uluslararası Göstergebilim Kongresi Selanik’te, Kuzey Makedonya Üniversitesinde düzenlenmiştir. Kongreye yaklaşık bin (1000) bilim adamı katılmış ve kongre 10 gün sürmüştür. 2022 Selanik Kongresinde Genel Assamblesinde 2024 Dünya Uluslararası Göstergebilim Kongresinin Varşova’da düzenlemesi kararlaştırmıştır. Aynı genel kurul toplantısında 2026 Kongresi için Balıkesir’in güçlü bir aday olduğu ilan edilmiştir.
Balıkesir'de Göstergebilim
Balıkesir’de göstergebilim araştırmaları 2000’li yıllara dayanmaktadır. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde 2003-2004 Eğitim Öğretim yılından itibaren Göstergebilime Giriş dersi doktora düzeyinde açılmıştır. 2011 yılında Kanada Rimonsky Üniversitesinden Prof. Dr. Louis Herbert, TUBİTAK destekli bir proje ile Balıkesir Üniversitesinde gelmiş ve Balıkesir Üniversitesinde panel, ders, seminer vb. bir hafta süren göstergebilim etkinliklerinde bulunulmuştur. 2014 yılında Balıkesir Üniversitesinden Göstergebilime ilgi duyan bilim adamları tarafından Anadolu Semiyotik Araştırmaları Derneği (ANASEM) kurulmuştur. Bu dernek bünyesinde göstergebilim ile ilgili yayın, panel, konferans, seminer vb. etkinlikler yapılmış; ulusal ve uluslararası düzeyde toplantılar düzenlenmiştir. 25-26 Ekim 2021’de ANASEM, TGÇ (Türkiye Göstergebilim Çevresi) ve Altıeylül Belediyesi işbirliği ile Türk Dünyası Ortak Göstergebilim Terimleri Sözlüğü Çalıştayı yine Balıkesir’de düzenlemiştir. On dokuz farklı üniversiteden 21 bilim adamının katıldığı bu çalıştayda Türk dünyasının müşterek terimlerle anlaşması için müşterek bir göstergebilim terimleri sözlüğü yazılmasının elzem olduğu kararlaştırılmıştır. 16-18 Haziran 2022’de dünyada göstergebilimin mevcut durumunu anlamak ve göstergebilim ile ilgili eğilimleri tespit etmek üzere, Balıkesir Valiliği, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, NE10 Şehir Araştırmaları ve Teknoloji Geliştirme Merkezi, Balıkesir Üniversitesi, ANASEM, TGÇ ve AISS işbirliğinde Geleceğe Göstergebilim ile Bakmak başlıklı Uluslararası bir Çalıştay düzenlenmiştir. Başta Avrupa olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinden ve Türkiye’den 80 bilim adamının katıldığı bu etkinlik, özelde Balıkesir, genelde Türkiye Geneli ve Dünyada göstergebilim çevreleri tarafından yoğun bir ilgiyle karşılanmıştır. Söz konusu kongreye, kongreye davetli bilim adamlarının teklifleriyle, bundan sonraki Uluslararası Göstergebilim Dünya Kongresinin Balıkesir’de düzenlenme düşüncesi ortaya atılmıştır. Nitekim bu düşünce kapsamında çalışmalar sürdürülmektedir. Ayrıca merkezi Güney Kore’nin başkenti Seul’de bulunan Asya Göstergebilim Derneği ile 2024’te Asya Göstergebilim Kongresinin Balıkesir’de düzenlenmesi takvime bağlanmıştır. Bu kapsamda 2023 yılı 6-7 Ocak tarihlerinde Türkiye’de göstergebilim hangi eğilimlere yöneldiğini anlamak üzere Uluslararası katılımlı panel ve bir günlük çalıştay düzenlemiştir. Söz konusu panel ve çalıştayda 2024 Asya Göstergebilim Kongresi Türkiye Komitesi oluşturulmuş ve hazırlıklara başlanmıştır.
Balıkesir’de ve Türkiye’de çağımızın bu bilimine ilgiyi devam ettirmek ve sürekli hâle getirebilmek için, Balıkesir’de her yıl Göstergebilim ile ilgili bir yaz okulu düzenlenmesi düşüncesi ortaya atılmıştır. Bu kapsamda katılımcıları ve programı aşağıya çıkarılan etkinlik takvime bağlanmıştır.
Amaç
Göstergebilimin kendi kuramı ve yöntemi çevresinde ele alacağı birçok güncel konular vardır. Günümüzdeki sanal iletişim ortamlarındaki yalan haberle ilgili söyleyecek bir sözü var mıdır, gündelik yaşam biçimi, big data, ekonomi, politika, ekoloji ile ilgili göstergebilimin kendi yaklaşımları olabilecek midir? Bunlar moda bilgiler midir yoksa soruna önemli katkı sağlayacak kuramsal yaklaşımlar ve çözüm yolları mı olacaktır. Balıkesir Uluslararası Göstergebilim Buluşmalarında bu soruların ve sorgulamaların, bunlara göstergebilimin tarihsel gelişim sürecinde verilen cevaplar manzumesinin Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen göstergebilim uzmanlarının katılımıyla tartışılması amaçlanmaktadır.
Yer
Beş gün devam edecek olan Farklı Bilimlerin Işığında Balıkesir Uluslararası Göstergebilim Buluşmaları Balıkesir’de, Güre’de, dünyanın oksijeni en bol yörelerinden birisi olan Kaz Dağlarının eteklerinde, zeytin ağaçları arasında ve Ege Denizinin eşsiz ferahlatıcı atmosferi içinde Adrina Otel’de gerçekleştirilecektir.
2022
ULUSLARARASI BALIKESİR GÖSTERGEBİLİM ÇALIŞTAYI
"Geleceğe Göstergebilimle Bakmak"
16-18 Haziran 2022, Avlu Kongre ve Kültür Merkezi / Balıkesir / TÜRKİYE
Uluslararası Balıkesir Göstergebilim Çalıştayı
Geleceğe Göstergebilimle Bakmak (Tr)
International Semiotics Workshop of Balıkesir
Looking to the Future Through Semiotics (Eng)
Atelier international de sémiotique de Balıkesir
Regarder Vers L'avenir À Travers La Sémiotique (Fr)
2021
KAZAKİSTAN'LI GÖSTERGEBİLİMCİLERİN ANASEM'İ ZİYARETİ
"The Visit of Kazakhstani Semioticians to ANASEM"
"Kazakistan Halkının Diğer Türk Toplulukları ile Müşterek Göstergelerini Tespit Etme Projesi" kapsamında Doç. Dr. Dinara Saikeneva, Doç. Dr. Zenerka Shaiagnova ve Dr. Aman İbrahimov'dan oluşan Kazakistanlı göstergebilim araştırmacıları ANASEM ile birlikte Balıkesir'de araştırmalar yaptılar."
"Within the Scope of the Project to Identify Shared Symbols of the Kazakh People with Other Turkic Communities, Associate Prof. Dr. Dinara Saikeneva, Associate Prof. Dr. Zenerka Shaiagnova, and Dr. Aman İbrahimov, Kazakh semioticians, conducted research in Balıkesir alongside ANASEM."
03-04 Ekim 2021 / Balıkesir / TÜRKİYE
TÜRK DÜNYASI GÖSTERGEBİLİM TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ TÜRKİYE MİLLİ KOMİTESİ ÇALIŞTAYI
"Turkic World Semiotics Terminology Dictionary Turkey National Committee Workshop"
26-27 Kasım 2021
Hasan Can Kongre ve Kültür Merkezi / Balıkesir / TÜRKİYE